Van midden juni tot half juli zullen opnieuw bestrijdingscampagnes plaatsvinden van verschillende ganzensoorten. De impact van enkele invasieve soorten op onze inheemse fauna en flora is niet te miskennen. Jagersliga verdiepte zich de afgelopen maanden in de manier van vergassen en deed verder onderzoek naar de bestemming van deze dieren na afvangst.
De Canadese gans staat geklasseerd als jachtwild en is het hele jaar door bejaagbaar via bijzondere bejaging (bij schade) of via de gewone jacht. Nijlganzen zijn invasieve exoten die het hele jaar door bestreden moeten worden. Naast de klassieke bejaging zijn er net voor de zomer (als de dieren in rui zijn en gemakkelijk samengedreven kunnen worden), bestrijdingscampagnes waarbij vergassing met CO2 de meest effectieve en diervriendelijke oplossing biedt om een groot deel van de populatie terug te dringen. Met jacht alleen lukt dat niet (meer).
RATO vzw staat in voor deze bestrijdingscampagnes in opdracht van lokale overheden en organisaties de overlast ondervinden. Vaak gaat het om gebieden waar normale jacht niet mogelijk is. Dan kan in natuurdomeinen of stadsparken, maar ook op sportterreinen etc. Ook als jager kan je beroep doen op de diensten van RATO. Zijn er in jouw revier grote open vlaktes waar je een populatie nijlganzen heel moeilijk kan benaderen, dan kan RATO de ganzen in de ruiperiode komen afvangen.
Jagersliga was vorige zomer bij zo’n afvangst aanwezig en kon vaststellen dat de dieren met een zo groot mogelijke zorg en een minimum aan stress worden samengedreven om uiteindelijk af te vangen en te doden. Net als de afgelopen jaren, zullen in 2022 opnieuw tussen 500 en 800 ganzen afgevangen worden.
Bron: Databank RATO vzw
Waarom worden deze dieren afgevangen?
Zoals gezegd hebben bepaalde invasieve ganzensoorten een grote impact op onze inheemse fauna en flora. Vanuit eerder onderzoek door o.a. het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO), wordt deze impact in ‘socio-economische schade’ geschat op minstens 20 miljoen euro tegen 2050.
· Bron 2: https://peerj.com/articles/4283/
Deze kost slaat op het graasgedrag en de impact van hun uitwerpselen op graslanden, waters en sloten. De conclusie van het onderzoek stelt dat het specifiek beheren en afvangen van deze soort in deze kosten-batenanalyse, zeker opweegt tegenover de lange termijn impact.
Wat is vergassen?
Afhankelijk van het aantal dieren dat gevangen moet worden, worden 2 verschillende manieren gebruikt. Beide manieren gaan uit van minimale stress, pijn en tijd. RATO streeft ook naar zo weinig mogelijk menselijke manipulatie omdat dit één van de grootste stressfactoren is voor wilde dieren.
Bij kleine aantallen worden de ganzen afgevangen in kratten en naar een centraal depot gebracht. Ze worden met maximaal 7 stuks per krat in een speciaal ontworpen container gestopt. Aan deze container wordt stikstof toegevoegd zodat het zuurstof gehalte afneemt. Daardoor vallen de dieren in slaap en sterven. Stikstof is een natuurlijk gas waar de dieren geen hinder van ondervinden. Dit heeft ook geen enkele invloed op de kwaliteit van het vlees.
Grote aantallen ganzen kunnen niet zonder stress naar het centrale depot gebracht worden. De dieren worden dan ter plaatse vergast in een speciaal ontworpen aanhangwagen. RATO kan daar een 50-tal ganzen in samendrijven. De aanhangwagen wordt afgesloten waarna CO2-gas wordt toegevoegd. CO2 is een anesthesiegas dat bijvoorbeeld ook in de medische wereld gebruikt wordt.
Wat gebeurt er met het vlees?
Bij afvangst zijn ongeveer 50% volwassen dieren en 50% juveniel. Sinds enkele jaren worden de volwassen dieren na het doden, geslacht en de bouten en filets worden aan de voedselbanken geschonken. We kunnen dus opnieuw bevestigen dat de gedode dieren een lovenswaardige bestemming vinden in de menselijke voedingsketen.
Daarnaast worden de gedode juveniele ganzen en het slachtafval van de volwassen dieren, verwerkt door Rendac tot biobrandstoffen die onderdeel vormen van de energieopwekking. Op deze manier dragen deze dieren op hun manier ook ergens bij aan de duurzaamheid van onze maatschappij en wordt een deel van hun socio-economische impact gecompenseerd op een groene manier.
Wat kunnen we leren/verbeteren?
Als jachtbelangenvereniging willen we jagers aansporen om hun steentje bij te dragen in de bestrijding van Canadese en nijlgans. Hoe meer we vanuit onze sector de aantallen kunnen terugdringen, hoe beter voor onze inheemse natuur en hoe minder er jaarlijks door RATO vzw afgevangen moeten worden. We horen jagers vaak zeggen dat hun 'tableaus' niet meer zijn wat ze vroeger waren, maar eigenlijk klopt dat niet. Vroeger zag je in het revier hoofdzakelijk haas, fazant en patrijs, tegenwoordig zie je in heel wat revieren meer houtduif, gans en rechtbek. Laat ons creatief zijn en met deze soorten ook iets lekkers op tafel toveren. Er bestaan prachtige recepten en gerechten waarbij bijvoorbeeld gans centraal staat. Nog te vaak horen we dat de gedode ganzen vernietigd worden of verloren gaan omdat die ganzen ‘niet lekker’ zouden zijn. In de folder van Inagro kan je enkele eenvoudige, lekkere recepten vinden. Je zal verstelt staan hoe lekker en voedzaam het vlees van de gans wel is.
"Een ware jager is hij die zijn eigen geschoten wild smaakvol op tafel weet te brengen."
Links
Met weidelijke groet,
Matthias Sabbe / Kristof Vandewoestijne / Nico Declerck / Clément Castelli
Jagersliga TEAM-W